Ik kwam deze tegen. Oorspronkelijk niet gewoon op you tube. Maar in een boek. Een andere kijk op (onder)presteren (Esther de Boer, Nathalie van Kordelaar en Mariken Althuizen). Ik bereid namelijk een presentatie voor rond verrijken voor hoogbegaafde leerlingen uit het basisonderwijs.
Tijdens het hele proces van de voorbereiding kom ik er telkens opnieuw bij uit dat ik vooral wil dat zowel leerkrachten als leerlingen mogen ervaren dat ze goed zijn zoals ze zijn.
Want, waar loopt het vaak moeilijk wanneer leerlingen iets voorgeschoteld krijgen dat ze niet vanzelf kunnen?
Ze krijgen gedachten als “Ik kan dat niet. Ik weet niet hoe het moet. Ik ben een dommerik. Ik kan niets. Waarom verwachten ze zo veel van mij. Nu gaan ze teleurgesteld zijn. Zie je wel dat ik toch niet zo slim ben.” Hier plakken uiteraard allerlei emoties aan. Frustratie, ongemak, angst, verdriet, schaamte… . Als je die combinatie hebt van gedachten en gevoelens is het wel heel erg moeilijk om de uitdaging echt aan te gaan en er van te leren.
Nu, ook aan de leerkracht kant gebeurt er heel wat. Ik las in een artikel (Brighton, C.M.. The effects of middle school teachers’ beliefs on classroom practices. Journal for the education of the gifted.) bijvoorbeeld dat leerkrachten specifieke overtuigingen hebben over wat goede klaspraktijken zijn. Overtuigingen als “een leerkracht moet zijn leerlingen blijven boeien”, “lesgeven is praten en leren is luisteren”, “wanneer leerlingen worstelen met de leerstof blokkeren ze en haken ze af”, “gelijkheid en eerlijkheid kan er enkel zijn wanneer alle leerlingen hetzelfde doen op dezelfde manier”. Zijn overtuigingen die leerkrachten vaak hebben, blijkt uit onderzoek. Ook deze overtuigingen brengen gevoelens met zich mee en sturen specifiek gedrag. Het maakt denk ik vooral dat lesgeven ENORM vermoeiend moet zijn. Als je hier voortdurend aan moet voldoen.
En met al die overtuigingen, biedt je je leerling dus een uitdagende taak aan. En die leerling, die worstelt. Sommigen worden boos, sommigen huilen, sommigen gaan subtiel (of minder subtiel) proberen onder de taak uit te komen. En daar sta je dan. Gedachten gaan in je hoofd te keer, emoties razen door je lichaam en dan moet je ook nog eens “pedagogisch correct” handelen.
En dan komt voor mij dit nummer op de proppen.
Dat je goed genoeg mag zijn.
Jij, als leerkracht, met alles wat je denkt, voelt en doet.
Jij als leerling, met alles wat je denkt, voelt en doet.
Laten we daar eerst de tijd voor nemen.
Eerst de leerkracht voor zichzelf (de leerkracht is immers de belangrijkste persoon in de klas). Tijd nemen om mild te zijn voor zichzelf. Te (h)erkennen dat er heel wat gaande is. Dat er heel wat emoties zijn. En dat dat normaal is. Hij/zij wil oprecht het beste voor AL zijn leerlingen. De zwakke, de slimme, de gevoelige, de boze, .. . Neem even de tijd en merk op dat voor iedereen op elk moment het beste kunnen bieden een onmogelijke opdracht is. Blijf bij dat gevoel van frustratie, verdriet. Omarm dat je dat voelt. Je zit dus in met je leerlingen. Allemaal. En ook dat je mens bent. Niet alles op hetzelfde moment even goed kan. En sta er bij stil: wat doet er dan echt toe? Wat is op zo’n moment de meest milde reactie voor jezelf en de meest milde reactie voor je leerling?
Dat jullie beide mogen ervaren dat jullie goed genoeg zijn.
En dus, die worstelende leerling. Wat doe je daar dan mee?
Exact hetzelfde als met jezelf. Wees mild. Erken, dat die leerling, het goede wil doen. Ervaart dat het (nog) niet lukt. Met al de emoties die erbij horen. Zeg, ik zie het. Dit is lastig. Jij wil het goed doen. En dat lukt niet onmiddellijk. Dan komt angst/boosheid/verdriet/frustratie/SAAI op bezoek. Kunnen we daar samen even bijblijven. Want, natuurlijk komen die nu piepen. Die zeggen vooral, dit is belangrijk voor je. Ieder kind/mens wil het goed doen. En dit is nieuw. Je weet nog niet goed hoe het dan moet. Wat je hiermee moet doen. Dat is lastig.
En dan, wanneer jullie beiden terug mild en stevig staan. Dan kijk je naar een eerste stap. Wat is er nu handig om te doen?
#onderpresteren #hoogbegaafdheid #uitdagingen #uitdecomfortzone #overtuigingen #beliefs #mildheid #compassie #ACT #waardegerichthandelen #goedgenoeg #ACTenleerkrachen #dequeeste